Nhiều đại học dự kiến tăng học phí

Học viện Tài chính, Đại học Điện lực sẽ tăng 10-20% học phí. Nhiều trường đại học khác cũng dự kiến tăng thu sau hai năm đứng im.

Trong đề án tuyển sinh đại học năm 2023, Học viện Tài chính đưa ra mức học phí dự kiến năm học tới với chương trình chuẩn là 22-24 triệu đồng, cao hơn hiện tại 2-4 triệu đồng (10-20%). Học phí với chương trình chất lượng cao là 48-50 triệu, tăng khoảng 1-5,3%.

Hai năm qua, trường Đại học Điện lực thu học phí hơn 1,4 triệu đồng một tháng với sinh viên khối Kinh tế và gần 1,6 triệu đồng với khối Kỹ thuật. Năm học tới, học phí hai khối ngành này sẽ là gần 1,6 và 1,8 triệu một tháng, tăng khoảng 14,3%.

Học viện Báo chí và Tuyên truyền cũng dự kiến nâng mức thu hệ đại trà từ hơn 440.000 đồng lên thành hơn 500.000 đồng một tín chỉ với khóa tuyển mới sắp tới. Với hệ chất lượng cao, mỗi sinh viên phải nộp gần 1,5 triệu đồng thay vì hơn 1,3 triệu một tín chỉ như năm học trước (tăng khoảng 15%).

Chưa thông báo cụ thể, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết học phí năm học 2023-2024 của 12 khoa, trường thành viên được thu theo Nghị định 81 năm 2021 của Chính phủ. Trường Đại học Mở Hà Nội, Y tế công cộng ra thông báo tương tự.

Theo nghị định này, mức trần học phí năm học 2023-2024 với các trường đại học công lập chưa tự chủ khoảng 1,3-2,8 triệu đồng một tháng tuỳ khối ngành đào tạo, tăng 13-50% so với hai năm học trước. Với các trường công lập tự chủ, học phí tối đa bằng 2-2,5 lần mức trần trên, tương ứng với khối ngành và từng năm học.

Mức trần học phí đối với các trường đại học công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên theo Nghị định 81 năm 2021 của Chính phủ.

Nhiều chuyên gia nhận định từ năm học tới, việc tăng học phí đại học là "tất yếu" trong bối cảnh các trường phải tự chủ và giá cả thị trường tăng.

Đầu năm học này, nhiều đại học đã thông báo tăng học phí. Khối Y Dược dự kiến tăng mạnh nhất, khoảng 30-50% so với năm học 2021-2022, các trường khối Kinh tế, Kỹ thuật tăng phổ biến 10-20%.

Tuy nhiên, tháng 12/2022, Chính phủ yêu cầu giữ ổn định mức thu như năm học trước để hỗ trợ sinh viên, gia đình thu nhập thấp, hoàn cảnh khó khăn, bình ổn giá và kiểm soát lạm phát. Các trường phải đồng loạt giảm học phí, phần chênh lệch đã thu được hoàn trả cho sinh viên hoặc trừ sang học kỳ tiếp theo.

Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP HCM hai năm qua thu học phí 27-30 triệu đồng một năm (giữ nguyên cho cả khóa 3,5 năm). Ông Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm tuyển sinh, nói từ khi tự chủ, trường không nhận được nhiều khoản đầu tư từ ngân sách. Vì thế, việc không tăng học phí khiến trường gặp nhiều khó khăn, nhất là đảm bảo lương cán bộ, giảng viên.

"Trường phải cắt nhiều khoản chi cho giảng viên như du lịch, quà. Với lương, nhà trường thậm chí phải vay mượn để đảm bảo", ông Sơn nói.

Theo ông Sơn, trong bối cảnh vật giá tăng liên tục, "đến bữa ăn sáng cũng tăng 10-30%" mà học phí không tăng, Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP HCM còn phải cắt giảm nhiều khoản đầu tư cơ sở vật chất phục vụ việc dạy và học. Ông Sơn dẫn chứng hàng năm, nhà trường trích khoảng 150 tỷ đồng từ học phí cho các hoạt động thí nghiệm, thực hành của sinh viên thì năm qua, số tiền đầu tư chỉ khoảng 115 tỷ đồng.

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT tại điểm thi THPT Trưng Vương, quận 1, TP HCM ngày 7/7/2022

Nhiều trường Y cũng đau đầu trong việc cân đối thu chi, đảm bảo chất lượng khi không được tăng học phí. Trả lời VnExpress hôm 6/1, GS.TS Phạm Minh Khuê, Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Y Dược Hải Phòng, cho biết học phí bốn năm học qua không tăng, trong khi năm 2023 tăng lương viên chức. Điều này khiến trường phải tìm cách duy trì tiền lương và triển khai các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học.

"Việc này rất khó khăn trong điều kiện hiện nay", ông Khuê nói. Theo tính toán của trường này, đến tháng 7, chênh lệch giữa tổng chi dự kiến và số tiền thực tế của trường là 24 tỷ đồng.

Trưởng phòng Đào tạo một trường thuộc khối Kinh tế tại Hà Nội nhìn nhận "các trường sẽ gặp khó trong việc đảm bảo chất lượng nếu học phí không tăng trong năm học tới". Nếu không có yêu cầu đặc biệt, trường này sẽ thu học phí năm học 2023-2024 theo Nghị định 81, tăng so với hai năm qua khoảng 10-15%.

Chưa có đề án tuyển sinh và chưa đưa ra mức học phí cụ thể, Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP HCM cũng dự kiến tăng tối đa 10% học phí trong năm tới.

Tại hội nghị Tự chủ đại học hồi tháng 8/2022, PGS.TS Nguyễn Ninh Thụy, Trưởng ban Ban Kế hoạch - Tài chính (Đại học Quốc gia TP HCM) chia sẻ ba nguồn thu chính tại các trường công lập, gồm: ngân sách nhà nước, học phí và nguồn thu khác (chuyển giao công nghệ, hoạt động dịch vụ, hiến tặng, hợp tác, ...). Trong đó, học phí là nguồn thu lớn và quan trọng nhất.

Khi các trường tự chủ, đầu tư từ ngân sách sẽ giảm. Việc tăng nguồn thu khác phụ thuộc vào quy định pháp luật cũng như cần thời gian lâu dài. Vì vậy, các trường buộc phải tăng học phí. Việc này giúp nhiều trường tăng doanh thu; giảng viên tăng thu nhập; cơ sở vật chất, chất lượng giảng viên, nghiên cứu khoa học, thực hành, thực tập cho sinh viên tốt hơn, kéo theo tăng chất lượng đào tạo.

Tuy nhiên, theo ông Thụy, nó cũng làm giảm cơ hội học đại học của học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, làm chậm quá trình mở rộng quy mô đào tạo nhân lực trình độ đại học.

(Theo: vnexpress.net)